Er zijn vele overwegingen en vaak is er niet een goed of fout, uit onderzoek blijkt vaak dat de therapeutische relatie het meest van belang is. Veelal bepaald de mate waarin uw therapeut bedreven is in de therapievorm die wordt aangeboden eerder het resultaat dan welke therapievorm. Een goede cognitieve gedragstherapeut ( CGT ) kan eveneens emoties vrijmaken en op dat gebied effect bewerkstelligen, ook al ziet men in de praktijk soms dat CGT niet ‘aanslaat’. Soms beklijft het onvoldoende en soms zijn er boostersessies nodig, of schaalt men op naar bijvoorbeeld schematherapie (SFT). Beide therapiën kunnen op emotioneel gebied verandering bewerktstelligen, hoewel CGT de valkuil kan hebben dat het een cognitieve therapie blijft. Daarbij krijgt men andere gedachtes aangereikt die de niet helpende of negatieve gedachtes kunnen doen ombuigen. Sommige gedachtes die opkomen door conflicterende emoties die angst geven, worden daar niet altijd mee verholpen. In dat geval worden er alleen symptomen ‘weggedacht’, wat slechts een tijdelijk effect geeft maar de onderliggende oorzaak niet wegneemt. Schematherapie (SFT) wordt dan vaak als 2e stap geïndiceerd, dat is ook fijn want men acht deze therapievorm voor bijna alle klachten geschikt. Bovendien is het kostenefficiënt om te werken volgende deze zogenaamde ‘stepped care’.
Een Schematherapeut zou met een ISTDP therapeut een discussie kunnen hebben over het aantal en de diepte van de emoties die (doorgaans) bereikt en dus bevrijd kunnen worden, waar vermoedelijk een therapeutisch effect vanuit gaat.
Psychoanalytische psychotherapie kan deze effecten ook hebben, en kan ook structuur aanbrengen. Nadeel is dat het lang duurt, vaak veel sessies per week vergt en dus duur is. Bovendien lijkt er een risico te zijn dat de cliënt in de eigen afweer (en dus angsten) blijft ‘zwemmen’, of deze afweer zelfs versterkt (zoals leren rationaliseren). Dit kan dan betekenen dat dieperliggende, moeilijke, negatieve en pijnlijke emoties daarmee dus niet altijd (volledig) worden vrijgemaakt. Soms zien we bij ISTDP cliënten die na jarenlange analyse niet veel zijn opgeschoten, behalve dat ze een ingewikkelde cognitieve analyse kunnen maken van wat er intern aan de hand zou zijn. Op gevoelsniveau is er dan soms weinig veranderd.
ISTDP is reeds vergeleken met ‘standaard behandeling’, waarbij het soms tot 10x effectiever leek. In de toekomst zal ISTDP ook worden vergeleken met andere therapiën, zoals schematherapie. Een van de meest indrukwekkende effecten die men ziet bij ISTDP is bij onverklaarde lichamelijke klachten, oftewel SOLK-klachten (somatisch onverklaarde lichamelijke klachten). Ook zien we veelal dat antidepressiva kunnen worden afgebouwd, wat bij andere therapiën lang niet altijd gebeurd.
Kijk dus (samen) welke therapie u reeds gehad heeft, en of u enkele van deze valkuilen herkent waardoor u niet verder kwam. Het kan zijn dat dezelfde therapie alsnog aanslaat bij een andere behandelaar. Kijk ook naar de wachtlijst en de reistijd. Bij twijfel kunt u informeren naar ISTDP of AFT, en een proefbehandeling aanvragen om te kunnen vergelijken. ISTDP en AFT behandelingen kunnen in korte tijd een sterk en blijvend effect bewerkstelligen. Nb. Dit wil niet zeggen dat dit bij andere therapiën niet net zo goed mogelijk is, of dat deze niet toereikend zullen zijn. De overwegingen hierboven zijn onder andere op basis van de eigen ervaring, en meningen van experts en collega’s die meerdere therapievormen in de praktijk beoefenen en op die manier vergeleken. Bedenk wel : ook al is niet aangetoond dat een behandeling effectiever werkt, wil niet zeggen dat dit effect niet bestaat. De effecten van psychotherapie zijn soms lastig te meten en dus lastig te onderzoeken, voel dus vooral ook zelf of een (proef)behandeling iets in beweging zet, en of deze effecten aanhouden of niet.
Als laatste : wed nooit op 1 paard. Vraag van meerdere behandelingen en behandelaars (proef)gesprekken en informatie. Zeker gezien de vaak lange wachtlijsten voor bijvoorbeeld CGT en Schematherapie in de reguliere GGZ, nadat u toch al op een lange wachtlijst heeft gestaan voor intake.
Nb. staat u op een wachtlijst, twijfel dan niet aan de gestelde indicatie. Daar is vaak erg goed over nagedacht. Indien u op een lange wachtlijst staat kunt u altijd met uw behandelaar overleggen indien u het idee heeft dat u ISTDP zou willen proberen.